Kimyasal olarak benzersiz, fiziksel olarak nadir ve kolayca işlenebilir olmaları nedeniyle, altın binlerce yıldır dünyanın birçok yerinde para olarak kullanılıyor. Bazı kültürler, güzelliği için altın sahibi olmak isterken ve onu zenginlik sembolü olarak görmelerine rağmen, yatırımcılar bugün portföylerini çeşitlendirmek, enflasyona ve para devalüasyonuna karşı korunma amacıyla altın alıyorlar. Göreceli olarak altının iyi bir yatırım aracı olduğu yaygın olarak kabul edilir, ancak altın ayarı fiyatlarının nasıl belirlendiği ve altının günlük fiyatını neyin etkilediği konusunda çok az kriter biliniyor.
Altın Değeri Nasıl Ölçülür? Altın Ayarı Nedir?
Altının değeri, karat cinsinden ölçülür, "K" harfi olarak kısaltılır ve bir sayı ile gösterilir. Altın ayarı, bir gram alaşımda bulunan altın miktarıyla belirlenir. Kuyumculukta ve altın para tedarikinde kullanılan altın alaşımlarının ayarları ülkeden ülkeye değişir. Türkiye'de satılan altın takılar, ağırlıklı olarak 22, 18 ve 14 Ayar'lık altın alaşımlarından imal edilir. Altının içerisine eklenen metal arttıkça altın ayarı da düşer.
Çeyrek altın kaç gram? Yarım altın kaç gram? Tam altın kaç gram?
% 100 saf altın 24 ayardır ve yaklaşık 995 milyemdir (miligramdır), ancak, saf haliyle, altın takılarda kullanılamayacak kadar yumuşak olduğundan aşınmaya dayanıklılığını artırmak için, altın diğer metallerle alaşımlıdır. Altın; 22 ayar (% 91.7 altın), 18 ayar (% 75 altın), 14 ayar (% 58,3 altın), 12 ayar (% 50 altın),10 ayar (% 41.7 altın) gibi çeşitli karatlarda bulunur. 1 gr 22 ayar gram altın, 1 gr 24 ayar gram külçe altın, 0,5 gr 22 ayar gram külçe altın gibi altın çeşitleri de altın alışverişlerindeki bazı değerlere örnektir. Bu değerler dışında bazen altının renginden kaç ayar olduğu tahmin edilebilir: Örneğin, 'kırmızı altın' bakırın fazla kullanıldığını, 'yeşil altın', gümüşün fazla miktarda kullanıldığını anlayabildiğimiz bir altın çeşitleridir. 'Beyaz altın' alaşımında ise nikel, çinko, gümüş ve paladyum gibi metaller kullanılır. Genelde bu altınlar 18 ayar olarak üretilir. Takılarda kullanılan taşlar ayarından bir şey kaybettirmez, yalnızca ağırlığını artırır. Önemli olan altının içinde barındırdığı gramdır. Görünüm olarak size cazip gelen birçok altın takı, gösterişsiz olana kıyasla içinde az gram altın barındırabilir. Altında tam değer 1 tam kabul edildiğine göre; 995 safa en yakın değerdir ve 24 ayar olarak isimlendirilir. Türkiye'de çeyrek altın olarak tabir edilen altın cinsi 1.754 grama denk gelir ve 22 ayardır. Yarım Altın Gramı: 3.508 gr (3.50) iken yalnız 3,21 gramı (yüzde 91’i) saf altındır. Kalan 0,29 gramı (yüzde 8,4’ü) ise gümüş veya bakırdan oluşur. Bu da yarım altının 22 ayar olduğu anlamına gelir. Tam Altın Gramı: 7.016 gr (7.01) ve Cumhuriyet Altını Gramı: 7.216 gr (7.21)' dır.
Uluslararası Altın Fiyatları Nasıl Belirleniyor?
Genellikle gümüş, altın, platin gibi değerli metallerin ve değerli maden taşlarının ölçülmesi için kullanılan ve uluslararası piyasada 31.10 gram olarak kabul edilen, ONS ölçü birimidir. 1 ons = 31.10 gram ve dünya standartlarında 1 ons altın 31,1034768 gramdır. 1 ons altın fiyatı / 31,1034768 formülü, 1 gram altının dolar cinsinden fiyatını verir. Çıkan oranı piyasada işlem gören USD/TL kur değeri ile çarptığımızda TL cinsinden saf altının gr fiyatı bulunur. Uluslararası altın, ABD doları cinsinden olduğundan, dolardaki herhangi bir düşüş altın fiyatlarını yükseltirken dolardaki yükseliş altın fiyatlarını düşürür. Bu ters ilişki, düşen bir doların ilk önce diğer ülkelerin para birimlerinin değerini artırmasına neden olur ve altın dâhil emtia talebini, aynı zamanda fiyatları da arttırır. Her gün sabah ve öğleden sonra, IBA, IBA, LBMA altın fiyatını ABD doları cinsinden yayınlar. Buna göre dünya çapındaki merkez bankaları, altın üreticileri, yatırımcıları ve tüketicileri için bir referans fiyat oluşturur. Altının fiyatı, her 45 saniyede bir anonim olarak yapılan açık artırma turlarının finansal değerlendirmelerine dayanarak gerçek zamanlı olarak ayarlanır ve anlık açıklanır. Altın fiyatının ana itici güçlerinden biri para sistemidir, ancak altının benzersiz bir özelliği, temerrüt riski olmamasıdır. Her ne kadar altının fiyatı kısa vadede değişken olsa da uzun vadede değerini her zaman korur. Yıllar boyunca, enflasyona ve büyük para birimlerinin erozyonuna karşı bir önlem olarak hizmet vermiş dikkate değer bir yatırımdır. Bu nedenlerle altın, her zaman çeşitlendirilmiş bir yatırım portföyünün önemli bir parçası olmalıdır, çünkü hisse senetleri ve tahviller gibi kâğıt yatırımların değerinin düşmesine neden olan değişken olaylara cevaben fiyatı artan neredeyse tek yatırım aracıdır.